KATYŃ – to nie tylko dramat niewoli i sowieckiego ludobójstwa wielu tysięcy polskich oficerów, zabijanych strzałem w tył głowy w Lesie Katyńskim i innych miejscach kaźni.

KATYŃ – to prawda przez długie lata okrywana kłamstwem, przemilczana przez mocarstwa, spychana na margines świadomości.

KATYŃ – to owoc zbrodniczego systemu bolszewickiego, ideologii marksistowskiej, która rzekomo w trosce o człowieka doprowadziła do śmierci milionów ludzi. W myśl tej ideologii można zabić bez sądu, bez żadnej winy, a odpowiedzialność za zbrodnię zrzucać na innych.

KATYŃ – to pogwałcenie prawa naturalnego, które sam Bóg wpisał w sumienie człowieka i ludzkości.

ZBRODNIA KATYŃSKA – zbrodnia komunistyczna polegająca na rozstrzelaniu wiosną 1940 roku co najmniej 21 768 obywateli Polski, w tym ponad 10 tys. oficerów wojska i policji, na mocy decyzji najwyższych władz Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich zawartej w tajnej uchwale Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku (tzw. decyzja katyńska). Egzekucji ofiar, uznanych za „wrogów władzy sowieckiej” i zabijanych strzałami w tył głowy z broni krótkiej, dokonała radziecka policja polityczna NKWD.
W latach 1940–1990 władze ZSRR zaprzeczały swojej odpowiedzialności za zbrodnię katyńską, lecz 13 kwietnia 1990 roku oficjalnie przyznały, że była to „jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu”. Wiele kwestii związanych ze zbrodnią katyńską nie zostało jak dotąd wyjaśnionych.
Wśród rozstrzelanych oficerów polskich znaleźli się także oficerowie 27. Pułku Ułanów im. Króla Stefana Batorego z Nieświeża.

OFICEROWIE 27 PUŁKU UŁANÓW

im. KRÓLA STEFANA BATOREGO

ROZSTRZELANI PRZEZ NKWD W 1940 ROKU

JÓZEF PAJĄK urodził się 30 stycznia 1893 we Lwowie, w rodzinie Józefa i Zofii ze Świerczewskich. W rodzinnym Lwowie ukończył gimnazjum. W 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego i przydzielony do 8. Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. W szeregach tego oddziału walczył na wojnie z bolszewikami.
Po zakończeniu działań wojennych kontynuował zawodową służbę wojskową w macierzystym 8. Pułku Ułanów, a następnie w Dowództwie Okręgu Generalnego „Lwów” i 22. Pułku Ułanów w Przemyślu, jako zastępca dowódcy pułku. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu rotmistrza ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 84. lokatą w korpusie oficerów jazdy. W 1923 był szefem sztabu X Brygady Jazdy w Przemyślu. W latach 1927-1929 był komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, a później zastępcą dowódcy 5. Pułku Ułanów Zasławskich w Ostrołęce i zastępcą dowódcy 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich w Suwałkach. W latach 1937–1939 dowodził 27. Pułkiem Ułanów im. Króla Stefana Batorego w Nieświeżu. 3 maja 1926 awansował na majora ze starszeństwem z 1 lipca 1925 i 14. lokatą w korpusie oficerów kawalerii, a na podpułkownika awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1933.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dostał się do sowieckiej niewoli. Przebywał w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWDw Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 spoczywa na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został awansowany pośmiertnie do stopnia generała brygady. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów„.

Major kawalerii Karol Stefan RUDNICKI s. Zygmunta i Stefanii z Marynowskich, ur. 13 X 1898 w Żydaczowie. W latach 1916 1918 służył w armii austriackiej. W Wojsku Polskim od 1919. Uczestnik wojny 1919-1921 w szeregach 6. Pułku Ułanów, w którym służył do 1925. Następnie w Szkole Podchorażych Rezerwy Kawalerii. we Lwowie, Szkole Podoficerów Zawodowych Kawalerii w Jaworowie, 12. Pułk Ułanów i od 1938 zastępca dowódcy 27. Pułku Ułanów. Odznaczony Krzyżem Walecznych, medalami 1918-1921 i 10 lecia oraz za walki w kampanii wrześniowej 1939 VM 5 kl. „W 1921 roku otrzymał awans do stopnia porucznika. Po zakończeniu wojny pozostał w 6. Pułku Ułanów. Dowodził szwadronem i szkołą podoficerską. Od 1925 roku dowodził plutonem szkolnym Szkoły Podchorażych Rezerwy Kawalerii we Lwowie, a następnie został przydzielony jako instruktor do Szkoły Podoficerów Zawodowych Kawalerii w Jaworowie. W 1927 roku awansowany do stopnia rotmistrza. 3 sierpnia 1930 został przeniesiony do 12. Pułku Ułanów., gdzie kolejno pełnił funkcje: dowódcy szwadronu, oficera mobilizacyjnego, kwatermistrza i II zastępcy dowódcy pułku. W 1934 roku mianowany majorem. Wysoko oceniany przez przełożonych jako instruktor i wychowawca. W 1938 roku wyznaczony na zastępcę dowódcy 27. Pułku Ułanów.
Za udział w kampanii wrześniowej 1939 roku został odznaczony Orderem Virtuti Militari5 kl. nr 12 228. Po rozbiciu pułku 27 września w okolicach Władypola, w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej.”
Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Major kawalerii Leopold BERG syn Jana i Katarzyny z Endersów, urodzony 23 lipca 1894 roku w Falkenstein, pow. lwowski. W Wojsku Polskim od 1918, przydzielony do 7. Pułku Ułanów. Uczestnik wojny 1918-1921. Ukończył Szkołę Podchorażych Piechoty w Bydgoszczy. Od 1924 w KOP, od 1938 kierownik wyszkolenia bojowego i zastępca komendanta Szkoły Podchorażych Rezerwy Kawalerii w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W 1939 kwatermistrz 27. Pułku Ułanów.Odznaczony Virtutti Militari 5 kl., Krzyż Walecznych 4, Złoty Krzyż Zasługi i Srebrny Krzyż Zasługi, medalami 1918-1921 i 10-lecia. ” Uczył się w szkole powszechnej i gimnazjum we Lwowie oraz ukończył Szkołę Kursów Handlowych. W roku 1914 został powołany do armii austriackiej. Służył w 4. Pułku Ułanów oraz w 12 kawaleryjskim baonie szturmowym. Na froncie był 3-krotnie ranny. Służbę w armii austriackiej zakończył w roku 1918 w stopniu wachmistrza. 6 listopada 1918 roku na ochotnika wstąpił do 7 p. ułanów, a już 1 grudnia wraz z 1 szwadronem tego pułku został skierowany na front ukraiński.
W roku 1920 walczył z 7. Pułkiem Ułanów na froncie bolszewickim. Po wojnie ukończył Szkołę Podchorażych Piechoty w Bydgoszczy. Mianowany podporucznikiem, służył w dalszym ciągu w 7. Pułku Ułanów, awansując do stopnia porucznika. W latach 1924-1930 był w Korpusie Ochrony Pogranicza dowódcą plutonu i instruktorem Szkoły Podoficerów Zawodowych. W roku 1929 z Korpusu Oochrony ogranicza przeniesiony do 7. Pułku Ułanów na stanowisko dowódcy szwadronu karabinów maszynowych. W roku 1931 odkomenderowany do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, gdzie pełnił funkcję dowódcy szwadronu szkolnego Szkoły Podchorażych Rezerwy Kawalerii. W roku 1938 w stopniu majora pełnił obowiązki kierownika wyszkolenia bojowego i zastępcy komendanta Szkoły Podchorażych Rerzerwy Kawalerii w Grudziądzu.
Odznaczony także: Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi i medalami pamiątkowymi.
W kampanii wrześniowej, jako kwatermistrz 27. Pułku Ułanów, dostał się do niewoli sowieckiej; osadzony w Starobielsku, zamordowany w Charkowie.”

Rotmistrz kawalerii Wacław SKRODZKI s. Jana i Jadwigi, ur. 17 IV 1904 w maj. Nowy Dwór k. Słucka na Białorusi. Od 1928 pełnił służbę w 27. Pułku Ułanów., a od listopada 1935 w szwadronie kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza „Żurno”.
W 1939 adiutant 27. Pułku Ułanów. Awansowany do stopnia rotmistrza ze starszeństem 19 III 1939. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Kapitan służby zdrowia Jerzy Roman SZMELCZYŃSKI s. Romana i Michaliny z Górnickich, ur. 23 VII 1906 w Płocku. Absolwent Szkoły Pochorażych Sanitarnych. (1931). Mianowany poporucznikiem ze starszeństwem 1 I 1932. Odbył praktykę lekarską w 36. Pułku Piechoty i 78. Pułku Piechoty. Przydzielony do 27. Pułku Ułanów1939 lekarz macierzystego pułku w składzie Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. Doktor medycyny. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Podporucznik kawalerii rezerwy Jan Feliks Antoni BOŃCZA – PIÓRO syn Feliksa i Janiny z Siwków, urodzony 27 marca 1915 roku w Warszawie. Absolwent Gimnazjum Męskiego im. W. Górskiego w Warszawie (1935) i Szkoły Podchorażych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu (1935). Mianowany poporucznikiem w 1938. Przydzielony do 1. Pułku Strzelców Konnych, w którym odbywał ćwiczenia rezerwy jako dowódca plutonu. W 1939 oficer broni i pgaz. 27. Pułku Ułanów. Student architektury Politechniki Warszawskiej, prezes Korporacji „Welecja”. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Rotmistrz kawalerii Marian CHMIELEWSKI s. Bolesława i Jadwigi z Sidorowiczów, ur. 6 VI 1900 w Masłowszczyźnie, pow. oszmiański. Żołnierz I Korpusu Wschodniego. W Wojsku Polskim ochotniczo od 1918 w 13. Pułku Ułanów. Uczestnik wojny 1918–1921, organizowałSamoobronę Wileńską. Ukończył Centrum Szkolenia Kawalerii(1921). Podporucznik. od 1922. Służył następnie w 1. Pułku Ułanów, 3. Pułku Szwoleżerów, od 1934 w 27. Pułku Ułanów. W 1939 dowódca szwadronu cięzkich karabinów maszynowych 27. Pułku Ułanów w Nowogródzkiej Brygadzie Kawalerii. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, medalami 1918–1921 i 10-lecia. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Podporucznik kawalerii Zdzisław Marian CHOJNACKI s. Grzegorza i Zofii z Leoekiewiczów, ur. 9 I 1915 w Parszowie, pow. iłżecki. Absolwent Korpusu Kadetów w Rawiczu (1935) i SPKaw. (1936). Przydzielony do 26 p. uł., następnie przeniesiony do 27 p. uł. (1937). W 1939 ofic. inform. 27 p. uł. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Ppor. rez. Leon CIUNDZIEWICKI s. Michała i Jadwigi, ur. 21 XII 1905 w majątku Hołoszów na ziemi mińskiej. Inżynier, absolwent Wydziału Geodezji Politechniki Warszawskiej (1933) i SPRSap. w Modlinie (1932). Ppor. mianowany 25 XI 1936, przydzielony do 3 baonu sap. Żonaty z Marią z Ptaszyńskich. Mieszkał w Warszawie. Więziony w Kozielsku, rozstrzelany w Katyniu w 1940r.

Chor. kaw. Stanisaw Henryk ELLERT s. Jana i Heleny, ur. 5 IV 1901 w Siedlcach. Służył w 27 p. uł., bdd. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

DILLENIUS Karol major (9 września 1895) Ośrodek Zapasowy Podlaskiej Brygady Kawalerii- II zastępca dowódcy. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Rtm. kaw. Feliks FRIESENDORFF s. Teofila i Jadwigi z Pawłowskich, ur. 26 IV 1902 w Petersburgu. Absolwent gimnazjum w Nieświeżu (1922), SPchor. w Warszawie (1924) i OSKaw. w Grudziądzu (1926). Ochotnik WP, w 1920 walczyłw szeregach 23 p. uł. Mianowany por. ze starsz. 15 VIII 1928. Oficer 27 p. uł., w latach 1929–1938 dca plut. łącz., w 1939 dca 4 szw. Odznaczony medalami 1918–1921 i 10-lecia. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Rtm. kaw. Borys GIERASIUK s. Romana i Eugenii z d. Prowotwór Gołaszewskiej, ur. 13 V 1899 w Warszawie. W WP ochotnik 1 p. szwol., odkomenderowany w 1923 do OS dla Podof. w Bydgoszczy. W 1925 przydzielony do 27 p. uł.; służył nieprzerwanie w barwach pułku do 1939, w kampanii wrześniowej jako dowódca 1 szw. Odznaczony medalami 1918–1921 oraz 10-lecia. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

JACYNICZ Władysław porucznik rezerwy. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Ppor. kaw. rez. Edward JANOWSKI s. Walerego i Marii z Jaworskich, ur. 12 XI 1910 w  majątku  Mieleszki na Podolu. Absolwent Szkoły Podchorażych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu  (1931). Absolwent SGGW w Warszawie. Urzędnik bankowy.  Odbył ćwiczenia rezerwy w 1 i 3 p. szwol. na stanowisku dcy plut. W 1939 służył jako dca III plut. w szw. ckm 27 p. uł. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

JEMIOŁEK Henryk porucznik w 27 p. uł dowódca plutonu kolarzy. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

KACZYŃSKI Wiktor major ur.1899-08-15, Żytomierz, s. Antoniego wykładowca SPArt., 1928 kapitan Korpus Oficerów Artylerii starsz. 01.07.1923 lok. 97Odznaczenia: 1928 – Krzyż Walecznych czterokrotnie. Więziony w Kozielsku. Rozstrzelany w Katyniu w 1940 r.

KOPEĆ Feliks pułkownik syn Stanisława ur 09.06.1895 Brańsk dowódca 1 pułku kawalerii Korpusu Ochrony Pogranicza. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Por. kaw. Witosław Ludwik KOWALEWSKI s. Władysława i Marii z Byliców, ur. 25 IX 1906 w Lipnie, woj. warszawskie. Absolwent gimnazjum w Warszawie (1928), SPPiech. i SPKaw. (1929). Mianowany ppor. w 1931, por. w 1934. Służył w 27 p. uł. jako ofic. żywn., adiutant i od 1938 dowódca szw. gosp., brak dalszych danych. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Rtm. dypl. kaw. Stanisław KUCZYŃSKI-ISKANDER BEJ s. Stanisława, ur.8 X 1907. w Dubośni (gub. mohylewska) w Rosji. Oficer 27 p. uł. i Nowogródzkiej Brygady Kawalerii. Wraz z rodziną w 1920 przybył do kraju i wstąpił do Państwowego Gimnazjum w Łunińcu, gdzie w 1926 uzyskał maturę. Następnie przez rok studiował na Uniwersytecie Poznańskim (Wydział Prawa) oraz na Akademii Sztuk Pięknych. W 1927 zrezygnował ze studiów i wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie; po ukończeniu kursu unitarnego przyjęty do Szkoły Podchorążych Kawalerii (1928–30), jako jej absolwent promowany 15 VIII 1930 na podporucznika kawalerii z przydziałem do 27 p.uł. Dowodził plutonem, był instruktorem w pułkowej szkole podoficerskiej, w zastępstwie dowodził też szwadronem; 1 I 1933 awansował na porucznika. W latach 1937–39 odbył studia w WSWoj. 19 III 1939 awansowany do stopnia rotmistrza. Po uzyskaniu dyplomu (sierpień 1939) zgodnie ze swym życzeniem otrzymał przydział do sztabu Wileńskiej BK na stanowisko oficera operacyjnego. Podczas Kampanii Wrześniowej na dotychczasowym stanowisku w sztabie Wileńskiej BK, a po jej rozbiciu dołączył 13 IX 1939 z resztkami sztabu brygady do kombinowanej BK płk. Adama Zakrzewskiego i z nią 22 IX 1939 wszedł w skład GO gen. Andersa. Po rozwiązaniu grupy (27 IX 1939) wspólnie z gen. Andersem i gen. Plisowskim przedzierał się na południe i wraz z nimi 29 IX 1939 dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzony w obozie Starobielsku, zamordowany w Charkowie.

 Por. rez. Aleksander RADWAN – OKUSZKO s. Władysława i Ludwiki z Malęczyńskich, ur. 15 IV 1900 w majątku Ilów na Wileńszczyźnie. Dowborczyk. W 1920 służył w 11 p. uł. Ukończył SPKaw. w Grudziądzu (1920). Studiował prawo na USB. Por. mianowany 19 III 1939. W 1939 w szwadronie KOP „Budsław”. Odznaczony MN. Żonaty z Ireną Obuch-Woszczatyńską, brak dalszych danych. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Por. rez. Stanisław PISARSKI s. Ludwika i Marii z Piotrowskich, ur. 15 III 1896 w Warszawie. Legionista. W 1920 w kompanii gospodarczej 24 pp oraz w Dtwie Tab. 2 DP Leg. Por. od 1 VI 1919. Służył w 36 pp. Należał do Dep. Int. MSWojsk. Przemysłowiec. Odznaczony KW, bdd. Więziony w Kozielsku, rozstrzelany w Katyniu w 1940 r.

Ppor. art. rez. Ignacy Stanisław PRĄDZYŃSKI s. Jana i Jadwigi ze Skórzewskich, ur. 4 XI 1908 w Kaliszu. Absolwent Gimnazjum Państwowego w Kaliszu (1927) i SPRArt. we Włodzimierzu Woł. (1933). Mianowany ppor. rez. ze starsz. 1 I 1935.Odbył ćwiczenia rezerwy jako d-ca plut. w 25 pal. (1936). W1939 przeniesiony z 23 pal do 2 pal Leg.Agronom po Wyższych Kursach Ziemskich we Lwowie, w 27 p. uł. dowódca 3 plutonu w 4 szwadronie. zam. w maj. Uleniec, pow. grójecki, bdd. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

SIEBIELEC Aleksander porucznik ur.w 1907 w 27 p. uł dowódca plutonu łączności. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Mjr Władysław WALECKI syn Józefa i Anieli z Iżykiewiczów, urodził się 27.5.1895 roku w Kamieńcu Podolskim.
Żołnierz I Brygady Legionów Polskich. W 1920 roku służył w 1 i 11 pułkach ułanów. Następnie w 7 psk oraz w 26 i 27 pułkach ułanów. Mjr od 1.1.1934 roku. W 1939 roku w sztabie DOK.
Odznaczony KN, KW i ZKZ. Żonaty, miał córkę Helenę oraz synów Wojciecha i Andrzeja. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Ppor. kaw. Tadeusz Antoni WILK syn Tadeusza i Petroneli z Korzeniowskich, urodzony 25 stycznia 1915 roku w Tarnowie. Absolwent Korpusu Kadetów nr 1 (1933), kursu unitarnego SPPiech. w Ostrowi Maz. (1934) i SPKaw. w Grudziądzu (1935). Mianowany ppor. w 1936. Służył w 2 psk, 24 p. uł., od 1936 jako d-ca plut. w 2 szw. 27 p. uł. W 1939 nadal w 27 p. uł., dca II plut. w 4 szw. Więziony w Starobielsku, rozstrzelany w Charkowie w 1940r.

Ppor. rez. Stanisław Grzegorz ZABORSKI syn Albina i Marty z domu Hirche, ur. 12 III 1911 w Warszawie. Absolwent WSH. Pracownik Zakładu Wyświetlania Rysunków Technicznych i Sprzedaży Sprzętu Kreślarskiego. Ukończył SPRKaw. w Grudziądzu (1935). Ppor. od 1 I 1937. Przydział: 27 p. uł. Żonaty ze Stefanią Chorazińską, miał syna Krzysztofa. Więziony w Kozielsku, rozstrzelany w Katyniu w 1940 r.

 Źródła:

1. „Katyń Zbrodnia nieukarana”, Krzysztof Komorowski, ZP Wydawnictwo
2. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków, Katyń (http://www.radaopwim.gov.pl/static_article/zbrodnia-katynska/)

CZEŚC I CHWAŁA BOHATEROM
KTÓRZY ZOSTALI ROZSTRZELANI
W KATYNIU, CHARKOWIE, MIEDNOJE,
BYKOWNI, KUROPATACH I 
W INNYCH NIE UJAWNIONYCH DOTĄD MIEJSCACH